17.7 C
İstanbul

Kuantum sıçramaya doğru

2016 yılında 5 kübitlik kuantum bilgisayar 7 yıl içinde 1180 kübite ulaşmış durumda. Tam 236 kat artmış. Kısaca, kübit sayısı ortalama bir yılda 33 kattan fazla artmış. Eğer IBM 9 yıl içinde, 2016-2025 döneminde, 5 kübitlik kuantum bilgisayarı 4000 kübite çıkarabilirse, yaklaşık 10 yıllık bir dönemde 800 kat artırmış olacak.

Mutlaka Okumalısın

Necmi Gürsakal
Necmi Gürsakalhttps://yapayzeka.news
Uludağ Üniversitesi (UÜ) İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonometri Anabilim Dalı'ndan emekli olan Prof. Dr. Necmi Gürsakal, halen Mudanya Üniversitesi Lisanüstü Eğitim Enstitüsü Müdürü olarak görev yapmaktadır. Prof. Dr. Necmi Gürsakal'ın yayınlanmış çok sayıda kitabı bulunmaktadır. Makine Öğrenmesi, Büyük Veri, Beynimdeki Çip, Yapay Zeka-Fareli Köyün Kavalcısı bu kitaplar arasında yer alıyor.

2023 yılı genelde aklımızda “yapay zeka yılı” olarak kalacak olsa da, son yıllarda genelde bilimde bir hızlanma olduğu açık. Önce kuantum ile doğrudan ilgisi olmayan bir örnek verelim, ardından kuantum bilgisayarlarda nereden nereye gelindiğini inceleyelim.

Japonya’da Osaka Üniversitesi’nde 2023 yılı sonunda yapılan bir çalışmaya göre, beynin faaliyetlerinden oluşan zihindeki görüntüler ilk kez yapay zeka kullanılarak belirlenmeye başlandı. Demek ki yakında rüyalarımızı beynimizde akan görüntüler olarak kaydeden teknoloji, düşlerimizi “dün akşam bunları gördün” diyerek önümüze koyabilecek. Benzer şekilde bir hastanın halüsinasyonlarında neler gördüğü anlaşılabilecek. Kısaca, insan beyninin bir taklidi olan yapay sinir ağları ile çalışan yapay zeka, beynin kodlarını çözerek insan beyninin içinde nelerin döndüğünü de anlamamıza yardımcı olacak.

Aklımıza hemen, “Azınlık Raporu” filmi geldi. Orada suç daha işlenmeden suç işleyebilecekler proaktif olarak belirleniyordu. Kimin beyninde hangi görüntülerin döndüğünü bilebilmekte herhalde suç işleyebilecek potansiyele sahip kişilerin belirlenmesinde henüz görmediğimiz bir sıçrama sağlayabilir.

Neyse biz konumuz olan kuantum bilgisayarlara gelip, oradaki hızlanmayı görelim. Kuantum bilgisayarlar, klasik bilgisayarların erişemeyeceği bir hızda belirli hesaplamaları gerçekleştirmeyi vaat ediyor. Bunu, birden fazla kübitin aynı anda birden fazla kolektif durumda bulunmasına olanak tanıyan dolanıklık ve süperpozisyon gibi benzersiz kuantum fenomenlerinden yararlanarak yapıyor.

Gelelim bugünlere…

Atom Computing firması, 1000 kübiti aşan ilk 1180 kübitlik kuantum bilgisayarını 2023 sonunda tanıttı. Dünyanın 1000 kübiti aşan ilk kuantum bilgisayarı, bir önceki rekorun sahibi IBM’in 433 kübite sahip Osprey makinesinin iki katından fazla kübite  sahip ve bu da kuantum bilgisayarların doğruluğunu artırabilir.

IBM ve Google’ınki gibi en büyük kuantum bilgisayarları, kuantum bitleri ya da kübitleri için son derece düşük sıcaklıklara soğutulmuş süper iletken teller kullanıyor. Ancak Kaliforniya merkezli start-up Atom Computing’in 1180 kübite sahip rekor kıran bilgisayarı, 2 boyutlu bir ızgarada lazerler tarafından hapsedilen nötr atomları kullanıyor. Atom Computing’in CEO’su Rob Hays, bu tasarımın bir avantajının, sistemi büyütmenin ve ızgaraya çok daha fazla kübit eklemenin kolay olması olduğunu söylüyor.

İLGİLİ YAZI :   Akıllı sınıflarla eğitimi dönüştürmek: Yapay zekanın rolü

Bu arada IBM de yine boş durmadı ve 1000’den fazla kübite sahip ilk kuantum bilgisayarı Condor’u tanıttı. IBM’in tanıttığı  ikinci kuantum bilgisayar olan Heron ise şirketin bugüne kadarki en az hataya eğilimli cihazı. Ancak şirket artık vites değiştireceğini ve makinelerini büyütmek yerine hatalara karşı daha dayanıklı hale getirmeye odaklanacağını söylüyor. Ayrıca IBM, 2025 yılına kadar 4000 kübiti hedefliyor.

Geçmişe baktığımızda, IBM’in kuantum bilgisayarlardaki kübit sayılarını istikrarlı bir şekilde artırdığını görüyoruz. 2016 yılında IBM, 5 kübitlik bir cihaz olan ilk kuantum bilgisayarı herkesin deneyebileceği şekilde buluta yerleştirdi. Şirket 2019’da 27 kübitlik Falcon’u; 2020’de 65 kübitlik Hummingbird’ü; 2021’de 100’den fazla kübite sahip ilk kuantum işlemci olan 127 kübitlik Eagle’ı ve 2022’de 433 kübitlik Osprey’i oluşturdu.

Hıza bakar mısınız, 2016 yılında 5 kübitlik kuantum bilgisayar 7 yıl içinde 1180 kübite ulaşmış durumda. Tam 236 kat artmış. Kısaca, kübit sayısı ortalama bir yılda 33 kattan fazla artmış.

Eğer IBM 9 yıl içinde, 2016-2025 döneminde, 5 kübitlik kuantum bilgisayarı 4000 kübite çıkarabilirse, yaklaşık 10 yıllık bir dönemde 800 kat artırmış olacak. Bu da bir tür kuantum sıçrama olsa gerek…

KAYNAKLAR

İLGİLİ YAZI :   OpenAI'nin yeni Realtime API'si gerçekçi konuşmalar eklemeye olanak tanıyor

Yapayzeka.news’in hiçbir güncellemesini kaçırmamak için bizi Facebook, Twitter, LinkedIn, Instagram‘ ve Whatsapp Kanalımız‘dan takip edin.

- Sponsorlu -spot_img

Daha Fazla

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

- Sponsorlu -spot_img

Son Haberler