Sam Altman bir yapay zeka ütopyası öngörüyor ve göze batan kör noktaları ortaya koyuyor

Artık çoğumuz yapay zeka abartısına aşinayız. Yapay zeka sanatçıları gereksiz kılacak! Yapay zeka laboratuvar deneyleri yapabilir! Yapay zeka kederi sona erdirecek!

Bu standartlara göre bile, bu hafta kişisel web sitesinde yayınlanan OpenAI CEO’su Sam Altman’ın son duyurusu oldukça abartılı görünüyor. “Zeka Çağı“nın eşiğindeyiz, diyor ve “birkaç bin gün” uzakta olabilecek bir “süper zeka” tarafından destekleniyor. Yeni çağ, “iklimi düzeltmek, bir uzay kolonisi kurmak ve tüm fiziğin keşfi” de dahil olmak üzere “şaşırtıcı zaferler” getirecek.

Yatırımcılardan milyarlarca dolar toplamaya çalışan ve ABD hükümetine eşi benzeri görülmemiş büyüklükte veri merkezleri sunan, aynı zamanda önemli personel çıkaran ve kâr amacı gütmeyen köklerinden vazgeçip Altman’a da bir pay veren Altman ve şirketinin bu abartıdan kazanacağı çok şey var.

Ancak, bu motivasyonları bir kenara bıraksak bile, Altman’ın öngörülerinin ardındaki varsayımlardan bazılarını incelemeye değer. Daha yakından incelendiğinde, yapay zekanın en büyük destekçilerinin dünya görüşü ve düşüncelerindeki kör noktalar hakkında çok şey ortaya koyuyorlar.

Düşünce için buhar makineleri mi?

Altman, muhteşem öngörülerini iki paragraflık bir insanlık tarihine dayandırıyor:

İnsanlar zamanla çok daha yetenekli hale geldiler; atalarımızın imkansız olduğuna inandığı şeyleri artık başarabiliyoruz.

Bu, insan zekasının yönlendirdiği tek bir yöne doğru ilerleyen, sınır tanımayan bir ilerlemenin hikayesidir. Bilim ve teknolojinin kümülatif keşifleri ve icatları (Altman’ın ortaya koyduğu gibi) bizi bilgisayar çipine ve kaçınılmaz olarak bizi geleceğe götürecek olan yapay zekaya götürdü. Bu görüş, tekillik hareketinin fütüristik vizyonlarına çok şey borçludur.

Böyle bir hikaye baştan çıkarıcı derecede basittir. İnsan zekası bizi her zamankinden daha büyük zirvelere taşıdıysa, daha iyi, daha hızlı yapay zekanın ilerlemeyi daha da uzağa ve yükseğe taşıyacağı sonucuna varmamak zor.

Bu eski bir rüyadır. 1820’lerde Charles Babbage, buharlı makinelerin İngiltere’nin endüstriyel devriminde insan fiziksel emeğini devrim niteliğinde değiştirdiğini gördüğünde, zihinsel emeği otomatikleştirmek için benzer makineler inşa etmeyi hayal etmeye başladı. Babbage’ın” analitik motoru” hiçbir zaman inşa edilmedi, ancak insanlığın nihai başarısının düşüncenin kendisini makineleştirmeyi gerektireceği fikri devam etti.

Altman’a göre, artık (neredeyse) o dağın tepesindeyiz.

Derin öğrenme işe yaradı; ama ne için?

Altman, görkemli geleceğe bu kadar yakın olmamızın sebebinin basit olduğunu söylüyor: “Derin öğrenme işe yaradı”.

Derin öğrenme, biyolojik sinir sistemlerinden gevşek bir şekilde esinlenen yapay sinir ağlarını içeren belirli bir makine öğrenmesi türüdür. Birkaç alanda kesinlikle şaşırtıcı derecede başarılı olmuştur: derin öğrenme, kelimeleri az çok tutarlı şekillerde bir araya getirmede , güzel resimler ve videolar üretmede ve hatta bazı bilimsel sorunların çözümlerine katkıda bulunmada yetenekli olduğu kanıtlanmış modellerin arkasındadır.

Yani derin öğrenmenin katkıları önemsiz değildir. Önemli sosyal ve ekonomik etkileri (hem olumlu hem de olumsuz) olması muhtemeldir.

Ancak derin öğrenme yalnızca sınırlı sayıda sorun için “işe yarar”. Altman bunu bilir:

İnsanlık, herhangi bir veri dağıtımını (ya da herhangi bir veri dağıtımını üreten temel “kuralları”) gerçekten, tam anlamıyla öğrenebilen bir algoritma keşfetti.

Derin öğrenmenin yaptığı şey budur, “işleyiş” şekli budur. Bu önemlidir ve çeşitli alanlara uygulanabilen bir tekniktir, ancak var olan tek sorun bu değildir.

Her sorun desen eşleştirmeye indirgenemez. Ayrıca tüm sorunlar derin öğrenmenin işini yapmak için ihtiyaç duyduğu muazzam miktarda veriyi sağlamaz. İnsan zekası da böyle çalışmaz.

Çivi arayan büyük bir çekiç

Burada ilginç olan, Altman’ın “verilerden elde edilen kuralların” tüm insanlığın sorunlarını çözmeye yetecek kadar ileri gidebileceğini düşünmesidir.

Bir kişinin elinde çekiç tuttuğunda her şeyi çivi olarak göreceği söylenir. Altman şimdi büyük ve çok pahalı bir çekiç tutuyor.

Derin öğrenme “çalışıyor” olabilir ancak bunun tek nedeni Altman ve diğerlerinin veri dağıtımlarından oluşan bir dünyayı yeniden hayal etmeye (ve inşa etmeye) başlamalarıdır. Burada yapay zekanın yaptığımız sorun çözme türlerini genişletmek yerine sınırlamaya başlaması tehlikesi vardır.

Altman’ın yapay zekayı kutlamasında zar zor görünen şey, derin öğrenmenin “çalışması” için de ihtiyaç duyulan genişleyen kaynaklardır. Modern tıp, ulaşım ve iletişimin (birkaçını saymak gerekirse) büyük kazanımlarını ve dikkate değer başarılarını, bunların önemli bir maliyetle gelmediğini iddia etmeden kabul edebiliriz.

Bu durum, hem küresel kuzeyin kazanımlarının azalan getiri anlamına geldiği bazı insanlar için hem de kapitalizmin ve teknolojinin sömürücü gücü tarafından acımasızca sömürülen ve yok edilen hayvanlar, bitkiler ve ekosistemler için bir maliyetle gerçekleşti.

Altman ve destekçileri bu tür görüşleri kusur bulma olarak değerlendirseler de, maliyet sorunu yapay zekanın geleceğine ilişkin tahminlerin ve endişelerin tam merkezinde yer alıyor.

Altman, AI’nın sınırlarla karşı karşıya olduğunun kesinlikle farkında ve “hala çözmemiz gereken çok fazla ayrıntı var” diyor. Bunlardan biri de AI modellerini eğitmenin hızla artan enerji maliyetleri.

Microsoft yakın zamanda AI veri merkezleri ve bunlara güç sağlamak için jeneratörler inşa etmek üzere 30 milyar ABD doları tutarında bir fon duyurdu. OpenAI’ye 10 milyar ABD dolarından fazla yatırım yapan deneyimli teknoloji devi, ayrıca 1979’daki erimesiyle kötü şöhretli Three Mile Island nükleer santralinin sahipleriyle AI’ya güç sağlamak için bir anlaşma imzaladı. Çılgınca harcamalar havada bir umutsuzluk belirtisi olabileceğini düşündürüyor.

Sihir mi yoksa sadece büyülü düşünce mi?

Bu tür zorlukların büyüklüğü göz önüne alındığında, Altman’ın insan ilerlemesine dair şimdiye kadarki pembe görüşünü kabul etsek bile, geçmişin geleceğe güvenilir bir rehber olmayabileceğini kabul etmek zorunda kalabiliriz. Kaynaklar sınırlıdır. Sınırlara ulaşılmıştır. Üstel büyüme sona erebilir.

Altman’ın gönderisinde en çok dikkat çeken şey aceleci tahminleri değil. Daha ziyade, bilime ve ilerlemeye olan sınır tanımayan iyimserlik duygusu ortaya çıkıyor.

Bu, Altman veya OpenAI’nin teknolojinin “dezavantajlarını” ciddiye aldığını hayal etmeyi zorlaştırıyor. Kazanılacak çok şey varken, neden birkaç can sıkıcı sorun için endişelenelim? AI zafere bu kadar yakınken, neden durup düşünelim?

Yapay zeka etrafında ortaya çıkan şey, bir “zeka çağı” olmaktan çok, bir “enflasyon çağı”dır; kaynak tüketimini, şirket değerlemelerini ve en önemlisi, yapay zekanın vaatlerini şişirmektedir.

Bazılarımızın bir buçuk asır önce sihirli gibi görünen şeyleri şimdi yaptığı kesinlikle doğru. Bu, o zamandan bugüne olan tüm değişimlerin daha iyi olduğu anlamına gelmiyor.

Yapay zekanın pek çok alanda dikkate değer bir potansiyeli var, ancak onun insanlığın tüm sorunlarını çözmenin anahtarını elinde tuttuğunu hayal etmek de büyülü bir düşüncedir.

Kaynak: Hallam Stevens / The Conversation

Yapayzeka.news’in hiçbir güncellemesini kaçırmamak için bizi Facebook, X (Twitter), Bluesky, LinkedIn, Instagram ve Whatsapp Kanalımız‘dan takip edin.